Żylaki mogą być bardzo różne – poznaj ich wszystkie typy!

Obrzęki, ból, popękane naczynka i poczucie ciężkości nóg to objawy, które mogą wskazywać na żylaki kończyn dolnych. Biorąc pod uwagę umiejscowienie, wyróżnia się także żylaki odbytu (hemoroidy), sromu i powrózka nasiennego. Natomiast uwzględniając możliwe przyczyny ich występowania, wymienia się także żylaki pierwotne i wtórne.

Żylaki wtórne i pierwotne

Żylaki nie są autonomiczną jednostką chorobową, a zespołem objawów, występujących na skutek nadmiernego rozszerzenia naczyń krwionośnych. Istnieje kilka niezależnych klasyfikacji żylaków – podstawowa z nich uwzględnia podział według przyczyn ich występowania. Biorąc pod uwagę etiologię żylaków, wyróżnia się:

• Żylaki pierwotne, które towarzyszą wrodzonej niewydolności zastawek żylnych.
• Żylaki wtórne, które pojawiają się przy nabytej niewydolności zastawek żylnych. Może się ona pojawić m.in. na skutek braku dostatecznej ilości ruchu, diety ubogiej w błonnik. Często występuje także w ciąży pod wpływem zmian hormonalnych i zwiększonego nacisku na naczynia krwionośne.

Rodzaje żylaków ze względu na umiejscowienie

Najpowszechniejszą klasyfikacją żylaków jest podział ich ze względu na umiejscowienie. W ramach tego podziału wyróżnia się:

• Żylaki kończyn dolnych, które stanowią konsekwencję nadciśnienia w żyłach, występującego na skutek uprzedniego ich uszkodzenia. Zazwyczaj przyjmują one formę widocznych gołym okiem uwypukleń na nogach. Ich charakterystyczne objawy to: poczucie ciężkości nóg, obrzęki w okolicy kostek i łydek, rwący ból (nasilający się głównie w godzinach wieczornych), a także popękane naczynka.
• Żylaki przełyku, których bezpośrednią przyczyną jest tzw. nadciśnienie wrotne. Występuje ono wówczas, gdy zwiększa się ciśnienie w żyle wrotnej (krótkim naczyniu, odprowadzającym krew do wątroby) o co najmniej 13 mm Hg. Do tego typu żylaków przyczynia się nadmierna ilość przepływającej krwi, której efektem jest dysfunkcja splotu żołądkowo-przełykowego. Zazwyczaj pierwszym objawem żylaków przełyku jest krwawienie, występujące pod postacią „chlustających” wymiotów.
• Żylaki odbytu, nazywane również hemoroidami, których występowanie jest podstawowym objawem choroby hemoroidalnej. Ich powstawanie związane jest się m.in. z niezdrowym trybem życia, zmianą rytmu wypróżnień, a także otyłością i siedzącą pracą. Żylaki odbytu objawiają się: krwawieniami, bólem, świądem i obrzękiem w okolicy odbytu.
• Żylaki pęcherza moczowego, które występują stosunkowo rzadko, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Zwykle powstają one w ciąży i stanowią konsekwencję zmian w funkcjonowaniu układu hormonalnego, a także ucisku powiększającej się macicy na okoliczne naczynia krwionośne. Charakterystycznym objawem żylaków pęcherza moczowego jest krwiomocz, któremu towarzyszy ból o umiarkowanym natężeniu. Co istotne, przypadłość ta często znika samoistnie po porodzie. W przeciwnym razie konieczna jest farmakoterapia.
• Żylaki macicy, które najczęściej pojawiają się w ciąży lub po porodzie. Występują one przede wszystkim u kobiet, które wielokrotnie rodziły. Charakteryzują się uporczywym bólem w podbrzuszu i zaburzeniami w funkcjonowaniu układu trawiennego. Żylakom macicy często towarzyszą hemoroidy.
• Żylaki pochwy, które podobnie jak żylaki pęcherza moczowego i macicy, pojawiają się w ciąży lub tuż po porodzie naturalnym. Ich powstawanie ma związek przede wszystkim ze zmianami hormonalnymi oraz uciskiem macicy na okoliczne naczynia krwionośne. Wśród charakterystycznych objawów żylaków pochwy można wymienić m.in.: ból, świąd, pieczenie i nadmierną tkliwość.
• Żylaki powrózka nasiennego, które pojawiają się najczęściej u młodych mężczyzn. Charakteryzują się one poszerzeniem, a niekiedy również poskręcaniem, naczyń krwionośnych, znajdujących się w obrębie moszny. Zazwyczaj nie towarzyszą im żadne dolegliwości, a mężczyzna dowiaduje się o nich dopiero podczas problemów z zapłodnieniem partnerki seksualnej. Usunięcie żylaków powrózka nasiennego wymaga wykonania zabiegu chirurgicznego.