Co to jest obrzęk limfatyczny? Przyczyny i objawy

Co to jest obrzęk limfatyczny i w jaki sposób leczyć tę dolegliwość? Jest to konsekwencja nieprawidłowego funkcjonowania układu limfatycznego, który odpowiada w naszym organizmie za prawidłowe krążenie i filtrację limfy. Mianem limfy określa się płyn tkankowy mający za zadanie przenoszenie wewnątrz ludzkiego ciała komórek odpornościowych, składników rozpadu komórkowego, a także różnego rodzaju odpadów metabolicznych. W momencie gdy pacjent zmaga się z dysfunkcjami układu limfatycznego, dochodzi do zatrzymania lub spowolnienia krążenia limfy, a w efekcie do powstania obrzęku limfatycznego.

Jakie mogą być przyczyny i objawy obrzęku limfatycznego? W jakich partiach ludzkiego ciała może on wystąpić? Jakimi metodami się go leczy? Te oraz inne istotne kwestie, niezbędne do tego, by uszczegółowić odpowiedź na pytanie, co to jest obrzęk limfatyczny i czym się on charakteryzuje, wyjaśnimy w dalszej części niniejszego artykułu.

Obrzęk limfatyczny – co to jest?

Zacznijmy od wyjaśnienia tego, co to jest obrzęk limfatyczny. Pod tym pojęciem kryje się przewlekła choroba wywołana dysfunkcją układu limfatycznego. Polega ona na niefizjologicznym zastoju limfy w przestrzeniach międzykomórkowych, który prowadzi najczęściej do przewlekłego stanu zapalnego. Jak rozpoznać obrzęk limfatyczny? Ze względu na to, że bardzo często narażone na niego są kończyny górne i dolne, to zwykle identyfikuje się go poprzez rozpoznanie objawu w postaci nabrzmienia nóg lub rąk. Należy jednak zaznaczyć, że do długotrwałego zastoju limfy skutkującego powstaniem obrzęku może dojść nie tylko w przypadku kończyn, ale także, choć rzadziej, w przypadku innych części ciała, w tym twarzy, narządów płciowych czy brzucha.

Jakie wyróżniamy podstawowe rodzaje obrzęków limfatycznych?

Aby lepiej zrozumieć, co to jest obrzęk limfatyczny, warto scharakteryzować dwa podstawowe rodzaje tej dolegliwości.

• Pierwotny obrzęk limfatyczny – przyczyny wystąpienia tego typu obrzęku należy upatrywać w ogólnoustrojowej wadzie układu limfatycznego. Może mieć charakter wrodzony albo stanowić następstwo choroby dziedzicznej. Nie zawsze objawia się w tym samym czasie, ponieważ może być obecny po urodzeniu lub pojawić się dopiero w wieku nastoletnim lub wczesnej dorosłości. Najczęściej pierwotnym obrzękiem limfatycznym dotknięte są kończyny dolne, zwykle obie.
• Wtórny obrzęk limfatyczny – jego wystąpienie może mieć różne podłoże. Jedną z przyczyn wtórnego obrzęku limfatycznego jest uraz obejmujący układ limfatyczny – może nim być np. skręcenie czy ukąszenie owada. Innymi potencjalnymi powodami wystąpienia tej dolegliwości są m.in. choroby i ich leczenie (do pojawienia się wtórnego obrzęku limfatycznego może dojść np. pod wpływem radioterapii czy chirurgicznego usunięcia nowotworu), a także ostre infekcje. W przypadku wtórnego obrzęku limfatycznego najczęściej mamy do czynienia z pojawieniem się go na jednej kończynie.

Jakie części ciała są narażone na powstawanie obrzęków limfatycznych?

Szukając informacji na temat tego, jak wygląda obrzęk limfatyczny, pacjenci mają największe szanse natrafić na fotografie i opisy poświęcone obrzękom limfatycznym kończyn dolnych i górnych. Jest to zrozumiałe, ponieważ to właśnie w przypadku tych partii ciała najczęściej mamy do czynienia ze wspomnianą dolegliwością. Nie oznacza to jednak, że obrzęk limfatyczny nie może wystąpić w innych obszarach ludzkiego organizmu. Jakie części ciała są narażone na powstawanie obrzęków limfatycznych i co może wywołać wystąpienie takiej dolegliwości?

• Obrzęk limfatyczny twarzy, głowy lub szyi – stanowi on najczęściej powikłanie nowotworu laryngologicznego i jego leczenia. Może wywoływać uczucie ucisku, ciężkości i odrętwienia, a do tego w dużym stopniu utrudniać wykonywanie ruchów szyją. W celu zmniejszenia obrzęku i poprawy elastyczności skóry stosuje się miejscowy drenaż limfatyczny oraz zakłada się delikatny bandaż uciskowy.
• Obrzęk limfatyczny narządów płciowych – jest jedną z potencjalnych konsekwencji leczenia raka zlokalizowanego w okolicy miednicy, np. nowotworu szyjki macicy, nowotworu pęcherza czy raka prostaty. W przypadku kobiet tego rodzaju obrzęk limfatyczny występuje w okolicy pochwy lub wzgórka łonowego, natomiast u mężczyzn – w pobliżu jąder lub prącia. Na skutek powstania obrzęku limfatycznego narządów płciowych pacjent może odczuwać dyskomfort i trudności w chodzeniu, a do tego doświadczać zmian skórnych. Zabiegi mające na celu łagodzenie obrzęku obejmują m.in. bandażowanie, noszenie specjalnej bielizny, a także ręczny drenaż limfatyczny. Niekiedy dla zmniejszenia rozmiarów obrzęku wykonywany jest także zabieg chirurgiczny.
• Obrzęk limfatyczny piersi – zlokalizowany w obszarze piersi lub ich okolicach obrzęk limfatyczny może pojawić się w trakcie lub po zakończeniu leczenia nowotworu piersi. Objawia się ona opuchlizną, a także miękkością i zaczerwienieniem piersi. Jak wygląda leczenie takiego obrzęku limfatycznego? Obejmuje ono sesje drenażu limfatycznego, a często także noszenie lekkiego bandaża uciskowego bądź specjalnej bielizny uciskowej.

Obrzęk limfatyczny – jakie objawy tej dolegliwości wyróżniamy?

Istnieją różne wskazujące na obrzęk limfatyczny objawy, które stanowią sygnał alarmowy informujący o tym, że należy udać się do odpowiedniego lekarza. Osoby cierpiące na obrzęk limfatyczny zmagają się z trwałym obrzękiem kończyny lub innego narządu, który może powodować m.in.:

• nabrzmienie,
• ból,
• dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu,
• ograniczoną ruchomość,
• uczucie ciężkości.
• deformację danej partii ciała.

Jeśli weźmiemy pod uwagę najczęściej występujące przypadki, czyli obrzęk limfatyczny nóg lub rąk, to możemy wyróżnić takie objawy jak m.in.:

• opuchlizna, która przechodzi przez kilka faz, od początkowej ciastowatej do późniejszej twardszej i bolesnej,
• uczucie ciężkości kończyn i ograniczenie zakresu ich ruchu,
• postępująca z czasem deformacja ciała i zwłóknienie naczyń limfatycznych,
• zmiany zwyrodnieniowe i martwicze – towarzyszą one ostatniemu stadium rozwoju dolegliwości układu limfatycznego, w którym dochodzi do powstania rozlanych obrzęków limfatycznych.

Należy zauważyć, że obrzęk limfatyczny to choroba, która rozwija się i przechodzi przez kilka stadiów. W pierwszej fazie obrzęk ma charakter lokalny i można go zmniejszyć poprzez podniesienie chorej nogi lub ręki. W drugim stadium mamy już do czynienia z obrzękiem trwale obejmującym całą kończynę. Wraz z nim pojawiają się fałdy i zmiany skórne. W trzecim, ostatnim etapie kończyna jest opuchnięta w takim stopniu, że prawie niemożliwe jest poruszanie nią. Podczas tej fazy choroby zaczynają występować także niezakaźne, zapalne powikłania dermatologiczne.

Z uwagi na poważne konsekwencje obrzęku limfatycznego bardzo istotną rolę odgrywa wczesna diagnoza i szybkie podjęcie leczenia. Jest to kluczowe dla uniknięcia ewentualnych powikłań natury czynnościowej lub dermatologicznej, które mogą znacząco negatywnie wpłynąć również na sferę psychiczną pacjenta.

Jak leczyć obrzęk limfatyczny?

Osoba, która podejrzewa u siebie obrzęk limfatyczny i dostrzega mogące na niego wskazywać, niepokojące objawy, powinna niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Specjalista przeprowadzi fachową diagnozę, a następnie zaproponuje plan leczenia dostosowany do potrzeb i sytuacji pacjenta. Wśród podstawowych celów leczenia obrzęku limfatycznego kończyny można wyróżnić m.in.:

• redukcję oraz późniejszą stabilizację objętości kończyny,
• usprawnienie pracy kończyny,
• zapobieganie wystąpieniu potencjalnych powikłań,
• przekazanie pacjentowi niezbędnej wiedzy i zapewnienie mu wsparcia w walce o zdrowie.

W jaki sposób może przebiega zazwyczaj taki proces leczenia? Leczenie obrzęku limfatycznego ma charakter ciągły, co wynika z przewlekłej natury tej choroby. Składa się ono z dwóch komplementarnych faz, do których należą: faza redukcji i faza stabilizacji.

Głównym celem w fazie redukcji jest maksymalna redukcja obrzęku do poziomu zbliżonego do objętości drugiej, zdrowej kończyny. Proces terapeutyczny w fazie redukcji obejmuje zwykle m.in.: manualny drenaż limfatyczny w wykonaniu przeszkolonego fizjoterapeuty, stosowanie na kończynie specjalnych bandaży redukcyjnych i drenujących, odpowiednia aktywność fizyczna z założonymi bandażami (samodzielna oraz pod opieką specjalisty), a także prawidłowa pielęgnacja skóry. Okres trwania fazy redukcji zależy od stopnia nasilenia obrzęku limfatycznego i może trwać od jednego do kilku tygodni.

Do fazy stabilizacji dochodzi w momencie, gdy objętość kończyny zostanie zredukowana do zadowalającego poziomu. Celem tej fazy jest stabilizacja objętości zredukowanej lub ewentualnie dalsza redukcja objętości kończyny. Faza stabilizacji ma za zadanie również zapobiegać nawrotom i pozwolić pacjentowi na odzyskanie prawidłowej ruchomości kończyny. Na początkowym etapie fazy stabilizacji wykorzystuje się elastyczne i kompresyjne bandaże, które zakładane są pod czujnym okiem zespołu specjalistów. Następnie w grę wchodzi specjalna odzież kompresyjna, noszona zarówno w trakcie dnia, jak i w nocy. Jest ona dla pacjenta wygodniejsza i łatwiejsza w zakładaniu w porównaniu do samodzielnego bandażowania się, a przy tym doskonale spełnia swoje zadanie. Trzeba przy tym pamiętać, że zarówno bandaże na obrzęki limfatyczne, jak i odzież kompresyjną należy wybierać zgodnie z dokładnymi zaleceniami lekarza prowadzącego.

Gdzie kupić specjalistyczne produkty na obrzęk limfatyczny?

Przy leczeniu obrzęku limfatycznego bardzo istotne jest to, aby postępować zgodnie z wytycznymi lekarza. Ta zasada znajduje również zastosowanie w przypadku doboru odpowiednich bandaży i odzieży do kompresjoterapii. Każdy pacjent ma indywidualne potrzeby i uwarunkowania, dlatego wszystkie produkty stosowane w procesie leczenia muszą być do nich dobrane przez profesjonalistę. Gdzie można znaleźć szeroki wybór wysokiej jakości produktów kompresyjnych na obrzęk limfatyczny? Sprawdzonym źródłem takiego specjalistycznego asortymentu jest sklep Venoflex, który posiada w swojej ofercie różnorodne wyroby renomowanego producenta Thuasne. Dostępne są w niej m.in.:

• bandaże na obrzęki limfatyczne,
• produkty przeznaczone dla pacjentów, u których obrzękiem limfatycznym została dotknięta kończyna dolna, np. podkolanówka Mobiderm Autofit,
• produkty dla pacjentów, u których tą chorobą została dotknięta kończyna górna, np. rękaw Mobiderm Autofit,
• bielizna kompresyjna.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że wybór odpowiedniego produktu może być dla naszych klientów pewnym wyzwaniem, dlatego zapewniamy wsparcie doświadczonych specjalistów w podjęciu optymalnej decyzji zakupowej.

Zachęcamy do skorzystania z oferty sklepu Venoflex.